آیا مادربردها (Motherboard ) همراه با پیچ نصب عرضه میشوند؟
پیچهای Motherboard معمولاً همراه با کیس کامپیوتر عرضه میشوند؛ به همین دلیل نباید انتظار داشته باشید آنها را داخل جعبه مادربرد پیدا کنید. در واقع، کیسهای PC برای نصب هر قطعه، از جمله Motherboard، مجموعهای از پیچهای مخصوص را در اختیار کاربر قرار میدهند.
هنگام نصب Motherboard، حتماً بررسی کنید که شاسی کیس از قبل به استندآف (پایه فاصلهدهنده مادربرد) مجهز باشد. اگر استندآفها نصب نشده باشند، معمولاً کیس کامپیوتر پیچها و استندآفهای موردنیاز را بهصورت کامل ارائه میدهد. برای نصب اصولی مادربرد، استفاده از پیچگوشتی مناسب با سری ششضلعی توصیه میشود.
بهکارگیری پیچ نامناسب یا نصب Motherboard بدون استندآف میتواند باعث اتصال کوتاه شود؛ در چنین شرایطی ممکن است سیستم حتی وارد BIOS هم نشود و با مشکل بوت مواجه گردد.
همچنین دقت داشته باشید که وجود استندآف اضافه زیر Motherboard بسیار خطرناک است؛ زیرا این موضوع میتواند به آسیب جدی یا حتی سوختن مادربرد منجر شود.
در ادامه، تمام نکات مهم و کاربردی که باید درباره پیچهای Motherboard بدانید را بهصورت کامل بررسی میکنیم.
بیشتر بخوانید
چگونه بفهمیم کدام CPU با Motherboard شما سازگار است؟
نحوه استفاده از CPU-Z برای بررسی اطلاعات Motherboard
آموزش کامل و اصولی آپدیت BIOS مادریردMSI
چه پیچهایی همراه Motherboard عرضه میشوند؟
شاید برایتان سؤال باشد که چرا داخل جعبه Motherboard پیچ نصب وجود ندارد. دلیلش این است که پیچهای موردنیاز برای نصب مادربرد، در واقع همراه با کیس کامپیوتر ارائه میشوند.
با این حال، مدلهای جدید Motherboard معمولاً به پیچهای M.2، استندآف و گاهی انکر (Anchor) مجهز هستند. البته این پیچها برای نصب خود مادربرد استفاده نمیشوند.
این متعلقات مخصوص درایوهای NVMe هستند و برای نصب آنها به کار میروند. اگر قصد استفاده از SSD SATA یا HDD را دارید، به این پیچها نیازی نخواهید داشت. بهتر است آنها را نگه دارید تا در آینده ازشان استفاده کنید.
علاوه بر این موارد، یک Motherboard معمولاً همراه با دفترچه راهنما، کارت گارانتی، شیلد پورتهای I/O، کابلهای SATA و یک دیسک درایور (DVD) عرضه میشود. در برخی مدلها ممکن است هیتسینک یا تجهیزات اضافی دیگری هم وجود داشته باشد که این موضوع به نوع Motherboard بستگی دارد.
پیچ مناسب برای Motherboard کدام است؟
کیسهای کامپیوتر تمام پیچهای موردنیاز برای اسمبل سیستم را در اختیار شما قرار میدهند. این پیچها برای نصب Motherboard، هارد درایو، فنهای کیس، کدی (Caddy)، شاسی و سایر قطعات استفاده میشوند. اما از آنجا که این پیچها معمولاً برچسب مشخصی ندارند، انتخاب پیچ مناسب میتواند برای کاربران مبتدی کمی گیجکننده باشد.
از نظر فنی، بیشتر کیسهای کامپیوتر از پیچ استاندارد #6-32 UNC با طول ۵ یا ۶ میلیمتر استفاده میکنند. در برخی مدلها نیز پیچ M3 با طول ۵ میلیمتر ارائه میشود.
بررسی پیچها از طریق دفترچه راهنما
سادهترین راه برای اطمینان از نوع پیچ مناسب، بررسی دفترچه راهنمای کیس است. برای مثال، در کیس Thermaltake Versa H18 TG بهوضوح نام پیچ، تعداد آن و کاربرد هرکدام مشخص شده است.
با این حال، همه دفترچههای راهنما چنین توضیحاتی ندارند. حتی برخی از بهترین کیسهای ATX مانند NZXT H510 Elite و H700 PUBG نیز اطلاعات دقیقی درباره پیچها ارائه نمیدهند.
تست پیچ قبل از نصب Motherboard
نکته مهم این است که همه پیچها با استندآفها سازگار نیستند. برای تست، میتوانید پیچ را با انگشت داخل استندآف بچرخانید. اگر بهراحتی جا رفت، یعنی پیچ درستی را انتخاب کردهاید.
هرگز پیچ اشتباه را به زور نبندید
هیچوقت سعی نکنید پیچ نامناسب را با فشار ببندید. اگر پیچ بهدرستی داخل رزوه قرار نمیگیرد، باید از پیچ دیگری استفاده کنید. بهویژه از پیچهایی با رزوه درشتتر (مانند پیچ فنهای کیس) برای نصب Motherboard استفاده نکنید.
فشار آوردن ممکن است در ظاهر باعث شود پیچ محکم شده، اما در واقع میتواند به استندآفهای زیر Motherboard آسیب بزند.
با این حال، در بیشتر موارد سیستم همچنان POST میشود، زیرا احتمال آسیب جدی کم است. اما اگر یک استندآف اضافی زیر Motherboard باقی مانده باشد، این موضوع میتواند مشکلات جدیتری ایجاد کند.
تشخیص پیچ مناسب بهصورت ظاهری
حتی از روی ظاهر هم میتوانید پیچ مناسب Motherboard را تشخیص دهید. معمولاً پیچهای گرد، بهترین گزینه هستند و بهخوبی داخل سوراخهای مادربرد قرار میگیرند.
این پیچها مستقیماً با حلقههای فلزی اطراف سوراخهای Motherboard تماس دارند. به همین دلیل، انتخاب پیچ مناسب علاوه بر نصب صحیح، به ارتینگ (Grounding) درست مادربرد نیز کمک میکند.
حلقههای فلزی اطراف سوراخهای Motherboard دقیقاً برای همین منظور طراحی شدهاند.
اهمیت استندآفهای Motherboard
همانطور که از نام استندآفها مشخص است، این قطعات باعث میشوند Motherboard مستقیماً روی شاسی فلزی کیس قرار نگیرد و کمی از سطح آن فاصله داشته باشد.
هشدار: اگر Motherboard با یک استندآف اضافی تماس پیدا کند، ممکن است اتصال کوتاه رخ دهد و سیستم با مشکل NO POST مواجه شود. در بدترین حالت، این موضوع حتی میتواند باعث آسیب دائمی به مادربرد شود.
انتخاب صحیح پیچ و استندآف
انتخاب ترکیب درست پیچها و استندآفها برای نصب Motherboard اهمیت زیادی دارد. حتماً از استندآفها و پیچهایی استفاده کنید که همراه با کیس کامپیوتر ارائه شدهاند. اگر آنها را جداگانه یا بهصورت آنلاین تهیه میکنید، باید از نظر سایز رزوه و طول پیچ کاملاً سازگار باشند.
تعداد پیچهای موردنیاز برای Motherboard
تعداد پیچهایی که برای نصب Motherboard استفاده میشود، به تعداد سوراخهای نصب روی مادربرد بستگی دارد.
برای مثال:
-
مادربردهای Mini-ITX معمولاً حدود ۴ پیچ دارند
-
مدلهای Micro-ATX تا ۷ پیچ
-
مادربردهای ATX بین ۶ تا ۱۰ پیچ
-
و E-ATX معمولاً بیشترین تعداد پیچ را دارند
اگرچه فرمفکتور Motherboard یک دید کلی به شما میدهد، اما تعداد و محل دقیق سوراخها در هر مدل متفاوت است.
استندآفهای پیشفرض در کیس
توجه داشته باشید که استاندارد ATX فقط برای کیسهای کامپیوتر تعریف شده است. به همین دلیل، امروزه بیشتر کیسها بهصورت پیشفرض با ۹ استندآف نصبشده عرضه میشوند. علاوه بر این، معمولاً چند استندآف اضافی هم داخل بسته پیچهای کیس قرار دارد.
جابهجایی و حذف استندآفهای Motherboard
در صورت نیاز، میتوانید استندآفها را بسته به محل سوراخهای Motherboard جابهجا کنید. برای باز کردن آنها، از پیچگوشتی مناسب (با سری ششضلعی) یا ابزار مخصوص استندآف که در برخی کیسها ارائه میشود، استفاده کنید.
اگر به این ابزارها دسترسی ندارید، میتوانید از آچار یا حتی انبردست استفاده کنید؛ اما چون این کار ممکن است باعث خط و خش شود، حتماً با دقت بالا انجامش دهید.
علامتگذاری محل استندآفها در کیس
معمولاً روی شاسی کیس علامتهایی وجود دارد که محل دقیق نصب استندآفهای Motherboard را نشان میدهد. این علامتها کمک میکنند تشخیص دهید مادربرد شما با کیس سازگار است یا نه.
برای مثال، در کیس H510 Elite این نشانهها بهصورت حروف یا علائم تصویری مشخص شدهاند.
تجربه عملی نصب Motherboard
در زمان نصب یکی از مادربردهای Micro-ATX (مدل Gigabyte Ultra Durable H610M)، متوجه شدم یک استندآف در بخش میانی وجود ندارد. به همین دلیل، مجبور شدم یکی از استندآفها را از قسمت سمت راست کیس جابهجا کنم.
نصب و بستن صحیح Motherboard
حالا که با پیچها و استندآفهای Motherboard آشنا شدهاید، وقت آن است که مادربرد را بهدرستی نصب کنید.
بهتر است قبل از نصب Motherboard، پردازنده (CPU)، خنککننده و ماژولهای رم را روی آن نصب کنید. با این کار میتوانید هنگام جابهجایی مادربرد، از خنککننده برای بلند کردن آن استفاده کنید؛ روشی که خودم همیشه به کار میبرم.
همچنین اگر سوراخهای نصب Motherboard با استندآفها بهدرستی همراستا نیستند، از تکان دادن بیشازحد مادربرد خودداری کنید؛ زیرا ممکن است به برد الکترونیکی (PCB) خط و خش وارد شود. در این شرایط، بهترین کار این است که مادربرد را بلند کرده و مراحل را دوباره انجام دهید.
بستن پیچهای Motherboard
همیشه توصیه میشود تمام سوراخهای نصب Motherboard را پیچ کنید. همانطور که قبلاً اشاره شد، تعداد دقیق پیچها در هر مدل مادربرد متفاوت است.
با این حال، اگر یک یا دو پیچ بسته نشود، معمولاً مشکل خاصی ایجاد نمیشود. این موضوع بیشتر برای کاربرانی رخ میدهد که کیس آنها تعداد استندآف کمتری نسبت به سوراخهای مادربرد دارد.
نکته مهم دیگر این است که استندآف مرکزی (Centering Standoff) که معمولاً در وسط کیس قرار دارد، با تمام فرمفکتورها سازگار است. هنگام بررسی همترازی Motherboard، این استندآف بهترین نقطه مرجع محسوب میشود.
مراحل نصب صحیح Motherboard
با دنبال کردن مراحل زیر، میتوانید Motherboard را بدون اشتباه نصب کنید:
- پس از باز کردن کیس کامپیوتر (هر دو پنل کناری)، ابتدا شیلد I/O را نصب کنید. در صورت وجود زبانهها، دقت کنید که با پورتهای مادربرد تماس داشته باشند اما مانع آنها نشوند.
- سوراخهای پیچ Motherboard را با محل استندآفها مقایسه کرده و در صورت نیاز، استندآفها را نصب یا جابهجا کنید.
- Motherboard را با دقت داخل کیس قرار دهید و مطمئن شوید که با شیلد I/O کاملاً همراستا است.
- مادربرد را ابتدا روی استندآف مرکزی قرار دهید.
- هرچند این کار معمولاً باعث تراز شدن سایر سوراخها میشود، بهتر است یکبار دیگر همه محلها را بررسی کنید.
- پیچها را ابتدا بهصورت نیمهبسته و به شکل ضربدری یا مورب ببندید.
- در نهایت، پیچها را کاملاً محکم کنید؛ اما از سفت کردن بیشازحد خودداری کنید. زمانی که مقاومت مناسبی حس کردید، کافی است.
پس از اتمام نصب Motherboard، میتوانید ادامه اسمبل سیستم را انجام دهید؛ کارت گرافیک را نصب کنید، پاور (PSU) را قرار دهید و حتماً به مدیریت کابلها توجه داشته باشید.
